پراکندگی رنیوم و عوامل کنترل‌کننده آن در انواع مولیبدنیت کانسارهای مس پورفیری کرمان

در پژوهش حاضر، غلظت رنیوم در 30 نمونه مولیبدنیت هگزاگونال (2H) و تریگونال (3R) متعلق به رگچه­های مراحل مختلف کانی­سازی ژرف­زاد از 7 کانسار پورفیری مس و مولیبدن کرمان تعیین شد. غلظت رنیوم در مولیبدنیت­های این کانسارها از 49 تا 1449 گرم در تن متغیر بود که در محدوده غلظت رنیوم در کانسارهای پورفیری مس و مولیبدن دیگر مناطق جهان است. مولیبدنیت نوع 3R (میانگین حدود 563 گرم در تن) عموماً غلظت بالاتری از رنیوم را نسبت به مولیبدنیت­های 2H (میانگین 479 گرم در تن) نشان داده­ است. تغییرات غلظت رنیوم در انواع مولیبدنیت­های نهشته شده در طی مراحل مختلف کانی­سازی ژرف­زاد، غلظت بیشتر رنیوم در مولیبدنیت نهشته شده با رگچه­های مراحل انتقالی و پایانی کانی­سازی (نوع B و نوع D) نسبت به مولیبدنیت رگچه­های مراحل اولیه (نوع A) را نشان می­دهد. این پراکندگی پیشنهاد می­کند که رنیوم با سیال‌های گرمابی اسیدی­تر و سردتر در مراحل میانی تا پایانی تکامل سامانه پورفیری در دگرسانی سیلیسی، سریسیتی و رسی بیشتر تمرکز یافته است. مطالعه حاضر نشان داد که مولیبدنیت­های با مقدار زیاد رنیوم با کانسارهای مس پورفیریی همراه هستند که با عیار میانگین کم از مولیبدن، مقادیر محدود مولیبدنیت و توده نفوذی مولد، حاصل دخالت بیشتر ماگماهای مشتق از جبه نسبت به مواد پوسته­ای مشخص می­شوند. افزون بر ویژگی­های یادشده، فراوانی پلی­مورف 3R مولیبدنیت در کانسارها، ترکیب کمتر تفریق یافته و کلسیمی­تر توده­های نفوذی مولد کانسارها با مقادیر کمتر رادیوژنی نسبت­های ایزوتوپی استرانسیم و سرب آنها و همچنین رخداد فرایندهای تأخیری دگرسانی و کانی­سازی گرمابی کم‌دما و اسیدی در تاریخچه شکل­گیری و تکامل کانسارها از ویژگی­های کانسارهای پورفیری مس و مولیبدن با محتوای زیاد از رنیوم هستند.